رشد طبیعی
همانطور که هر انسانی منحصر به فرد است، سرعت رشد هر فرد نیز خاص خود اوست و در واقع طیف وسیعی از الگوهای رشد وجود دارد.
رشد
رشد کودکان
مشاهده رشد کودک برای والدین، از لحظه تولد تا سالهای نوجوانی و بعد از آن یک تجربه تکرارنشدنی است.
با وجود پیچیدگی های ظاهری، رشد کودکان روندی پایدار و قابل پیش بینی دارد. همانطور که هر انسانی منحصر به فرد است، سرعت رشد هر فرد نیز خاص خود اوست و در واقع طیف وسیعی از الگوهای رشد وجود دارد.
سالهای رشد
یک نوزاد متوسط که در مدت بارداری کامل (full-term) به دنیا آمده است، به طور معمول قدی بین 48.2 تا 53.3 سانتیمتر و وزنی بین 2.8 تا 4.1 کیلوگرم دارد. ممکن است بعضی از نوزادان قدی کوتاهتر یا بلندتر و وزنی بیشتر یا کمتر از این اعداد داشته باشند و با این حال کاملا سالم باشند.
یکی از دلایل اختلاف در وزن و قد نوزادان، ژنتیک است. در واقع، جثه و وزن نوزاد، به میزان زیادی وابسته به قد و وزن پدر و مادر او است.
برای کسب اطمینان از اینکه نوزاد رشد طبیعی دارد، قد، وزن و دور سر او به صورت مرتب اندازهگیری میشود. رشد مناسب نوزاد در این مرحله میتواند شاخص بسیار خوبی از سلامت عمومیاش باشد.
این اندازه گیریها به پزشک کمک میکند تا در صورت وجود مشکل احتمالی به موقع از آن آگاه شود. قد اکثر نوزادان در ١٢ماه اول پس از تولد، حدود 17.8 تا 25.4 سانتیمتر افزایش پیدا میکند و وزن آنها نسبت به زمان تولد سه برابر میشود. سرعت رشد بچهها پس از سن یک سالگی به تدریج کمتر میشود.
رشد پیوسته
بین تولد یک سالگی و دو سالگی کودک، یک رشد ناگهانی دیگر نیز صورت میگیرد. در این مرحله پسران و دختران، معمولا از نظر قد هم اندازه هستند. پس از ٢سالگی کودک به رشد نسبتا پایداری میرسد.
از این مرحله به بعد و تا دوران بلوغ، کودک هر سال به طور متوسط 6.3 سانتیمتر رشد قدی و 2.27 تا 3.18 کیلوگرم رشد وزنی خواهد داشت. البته مشخص است که هیچکس با یک روند کاملا ثابت رشد نمیکند و در طول سالها دورههایی از رشد سریع با دورههایی از رشد آهسته به تناوب اتفاق میافتد.
به علاوه تغییرات فصلی نیز روی رشد موثر است. برای اینکه کودکان سالم باشند و روند رشد منظمی داشته باشند، تغذیه سالم با مواد مغذی، خواب کافی و ورزش منظم ضروری است.
رسیدن به بلوغ
پس از سالها رشد پایدار و قابل پیشبینی، تغییرات جدیدی در وضعیت فیزیکی فرد به وجود میآید. دخترها در ١٣-٨ سالگی و پسرها در ١٤-٩سالگی، به تدریج علائمی از بلوغ جنسی را نشان میدهند، که یک مرحله مهم در گذار از کودکی به بزرگسالی به شمار میرود.
نکته جالب توجه این است که در هر دو گروه پسران و دختران، رشد طولی پس از مدتی متوقف میشود، زیرا هورمونهایی که در دوران بلوغ تولید میشود، باعث میشود که انتهای استخوانها یا “صفحات رشد” بسته شوند. در نتیجه این اتفاق استخوان دیگر رشد طولی نداشته و تنها تراکم آن افزایش خواهد یافت.
پایش رشد کودک
در طول مراحل رشد و بلوغ کودک، ممکن است نگران باشید که آیا قد و وزن او نرمال است یا خیر؟ به همین دلیل پزشک در هر ویزیت به دقت قد و وزن کودک شما را مورد ارزیابی قرار میدهد.
ثبت اعداد مربوطه بر روی نمودار، به پزشک کمک میکند که قد و وزن کودک شما را با کودکان هم سنش مقایسه کند. این اعداد به پزشک میگوید که آیا سرعت رشد کودک شما نرمال است یا مشکلی در این زمینه وجود دارد.
جدولی که مشاهده میکنید با توجه به سن، بازه متوسط قد و وزن را نشان میدهد. اینکه رشد کودک شما خارج از این بازه باشد، لزوما نشان دهنده این نیست که مشکلی دارد، بلکه به این معنی است که کودک شما در آن زمان خاص در بازه متوسط رشد قرار ندارد.
پزشک شما ممکن است برای سنجش قد کودک شما، از نمودارهای جداگانه رشد برای پسران و دختران بهره گیرد. به کمک این نمودارها قد و وزن کودک شما با کودکان همسن و همجنسش مقایسه میشود.